Magdalena Czarnecka-Operacz, Anna Sadowska – Profilaktyka atopowego zapalenia skóry w praktyce klinicznej

Prevention in atopic dermatitis for the clinical practice

Streszczenie

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest schorzeniem często rozpoznawanym, należącym do grupy chorób atopowych, a jego leczenie to ogromne wyzwanie dla lekarza praktyka. Etiopatogeneza AZS jest bardzo złożona i nie w pełni poznana. Wiadomo, ze u chorych na AZS m.in. w związku zaburzeniami w zakresie struktury i funkcji bariery naskórkowej bardzo często dochodzi do rozwoju uczulenia IgE-zależnego w odniesieniu do powszechnych alergenów środowiskowych. Ponadto w tej grupie pacjentów wzrasta ryzyko pojawienia się objawów alergicznego nieżytu nosa oraz astmy oskrzelowej. Zatem istotne znaczenie mają nowe koncepcje profilaktyki AZS, zwłaszcza wczesne wprowadzanie terapii emolientowej u noworodków obciążonych rodzinnie atopią. Poza tym systematyczny przegląd literatury w zakresie znaczenia probiotyków w profilaktyce alergii pokazuje, że stosowanie tych preparatów w ostatnim trymestrze ciąży i w okresie karmienia piersią oraz/lub podawanie niemowlętom może znacznie ograniczyć rozwój klinicznych objawów wyprysku, w tym AZS u dziecka. Obie te możliwości postępowania prewencyjnego budzą powszechne zainteresowanie i nadzieję, należy jednak zaznaczyć, że poziom dowodowości tej drugiej metody jest niski.

Summary

Atopic dermatitis (AD) is a common, inflammatory skin disorder, which belongs to the family of atopic diseases and remains to be a great challenge in our clinical practice. Etiopathogenesis of AD is partially unclear, but we have recently learnt that skin barrier dysfunction enhances sensitization of AD patients to the whole variety of environmental allergens. In this particular group increased risk of allergic rhinitis and asthma has been registered and therefore we urgently need a good prophylactic strategy in order to modulate the allergic march. It seems at the moment that early intervention with emollients in newborns with high risk of AD as well as probiotics used by pregnant women or breastfeeding mothers and/or administration to infants reduces the risk of eczema (including AD). Both prophylactic approaches seem to be very promising for the upcoming future, however it should be pointed out that in case of probiotics the certainty in the evidence is low.

Słowa kluczowe/Key words

atopowe zapalenie ➧ profilaktyka ➧ emolienty ➧ probiotyki

atopic dermatitis ➧ prevention ➧ emolients ➧ probiotics